Innowacje

Innowacja programowo-organizacyjna

Autorki:
Beata Ludwin, Beata Wróblewska

Myślenie ma przyszłość – programować każdy może

Cel ogólny:
Kształtowanie umiejętności algorytmicznego myślenia i planowania działań zmierzających do rozwiązania konkretnych problemów (programowanie) oraz nauka kodowania w różnych językach, np. Scratch, Baltie oraz C++ i Python.

Cele szczegółowe:

• stymulowanie rozwoju intelektualnego ucznia – rozwijanie umiejętności logicznego myślenia, intuicji, wyobraźni i wnioskowania,
• stwarzanie warunków do rozbudzenia kreatywności ucznia, poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji,
• poszerzenie wiedzy z zakresu programowania oraz rozwiązywania problemów przy użyciu technik komputerowych,
• opracowywanie własnych koncepcji rozwiązywania konkretnych zadań oraz wdrażanie do wytrwałości w samodzielnym eliminowaniu błędów,
• rozwijanie kompetencji informatycznych ułatwiających funkcjonowanie na kolejnych etapach nauki i w dorosłym życiu,
• stawianie przed koniecznością wypracowania wspólnych rozwiązań, kształcenie umiejętności efektywnej współpracy w grupach zadaniowych,
• korzystanie z umiejętności i doświadczeń kolegów – również uczniów gimnazjum, wspomagających pracę nauczyciela,
• kształcenie umiejętności bezpiecznego korzystania z technologii komputerowych,
• stworzenie uczniom możliwości odniesienia sukcesu (m.in. poprzez samodzielne zaprojektowanie i wykonanie działającego programu lub gry),
• nabycie umiejętności dostrzegania inspiracji w elementach środowiska lokalnego.

Zajęcia odbywały się w drugim półroczu roku szkolnego w wymiarze 60 min tygodniowo. Zrealizowano 23 godziny. Wielokrotnie były łączone w dwugodzinne bloki, ponieważ jedna często nie wystarczała, by sprecyzować problem i przynajmniej nakreślić algorytm jego rozwiązania, a przerwanie i odroczenie toku myślenia było niekorzystne dla uczestników.

Spotkania służyły rozwijaniu umiejętności logicznego myślenia i planowania działań zmierzających do rozwiązania konkretnych problemów. Miały też na celu zainteresowanie uczniów programowaniem oraz ukazanie różnic między programowaniem w różnych językach – wizualnych i tekstowych. W czasie zajęć uczniowie mieli możliwość stworzenia prostych programów w wybranym przez siebie języku np. Scratch, Baltie, C++ lub Python.

Prowadzącymi zajęcia były zarówno autorki innowacji, jak i uczniowie klasy III gimnazjum – każdy z prowadzących zapoznawał uczestników zajęć z innym środowiskiem programistycznym. Zadania każdego modułu były skoncentrowane wokół określonej problematyki – np. urządzanie urodzin, zabawy z czasem, labirynt wielkanocny. Spotkania rozpoczynały się tzw. „rozgrzewką intelektualną” polegającą na wykonywaniu krótkich ćwiczeń rozwijających spostrzegawczość, koncentrację oraz logiczne myślenie. Każde zajęcia były też okazją do pogłębiania wiedzy z zakresu informatyki np. o systemie binarnym czy sposobie kodowania liczb i liter (ASCII). Znalezienie rozwiązania zadania o podwyższonej trudności było nagradzane tzw. „złotym punktem”. Uczestnik z największą ilością złotych punktów został wyróżniony podczas gali rozdania świadectw. Uczestnicy pracowali indywidualnie, w parach lub w grupach zadaniowych. Określali problem, szukali sposobów jego rozwiązania i w dowolny sposób zapisywali kolejne kroki do osiągnięcia celu. Prezentowali swoje koncepcje na forum, by wybrać optymalny algorytm. Efektem pracy uczniów był zawsze program zakodowany w wybranym języku – najczęściej był to Scratch lub Python. Kodując uczniowie uczyli się stosować iterację, pętlę warunkową, wykorzystać losowość w programie, konstruować skrypty zawierające zmienną. Samodzielnie dostrzegać i eliminować błędy.

Zabawa w programistów, doświadczenie sukcesu – np. satysfakcja z zaprojektowanego i przygotowanego dla innych uczniów quizu komputerowego, efektywna praca w grupie zadaniowej, korzystanie z pomocy i doświadczeń starszych, bardziej zaawansowanych w tajnikach programowania kolegów przyczyniła się do wzrostu kompetencji informatycznych, zachęciła uczniów do poszukiwania samodzielnych ścieżek rozwoju, a może nawet wskazała kierunek przyszłego kształcenia i wykonywanego zawodu.